Elst is een zeer oude gemeente en dat verraadt reeds zijn naam.

De oudste vermelding luidt 'ELSUTH' en dateert van 977. Het woord is afgeleid van 'alisothu-', collectief van 'aliso-', een Germaanse stam die 'els' betekent. De naam ELST duidt op een verzameling elzenstruiken.

De Latijnse benaming zou dan weer 'Alnetum' zijn (cfr. de jaarlijks weerkerende kunsthappening tijdens de kermisweek in februari - zie www.alnetum.be).

Tijdens het feodaal regime behoorde Elst tot de baronie van Pamele (Oudenaarde). De abdij van Ename bezat er het Hof te Siereghem.

Zoals vele Zuid-Vlaamse dorpen was Elst een landbouwgemeente met een beetje bijkomende industrie: waarschijnlijk wolnijverheid in de middeleeuwen, tapijtweverijen in de 16de - 17de eeuw, vlasnijverheid tot ca. 1850 en vervolgens handschoenmakerij. In 1896 werkten er 155 personen thuis voor rekening van de fabrikanten. Van dat alles bleef in 1937 nagenoeg niets over. In 1961 deed 46 % van de actieve woonbevolking pendelarbeid hoofdzakelijk naar het Brusselse.

Op de Perlinckbeek te Elst bevindt zich een oude watermolen: de Perlinckmolen. Uit diverse literatuur is dit één van de oudste watermolens uit de Nederlanden. In 868 werd deze watermolen reeds vermeld als eigendom van de abdij in Lobbes. In de loop der tijden werd de molen vaak verbouwd. Tijdens een overstroming op 12 juni 1859 werd het hele waterbouwkundig systeem vernield, waarna een nieuw en gewijzigd sluiswerk werd gebouwd. Omstreeks 1974 hield het malen hier op. De molen werd omgebouwd tot buitenverblijf en is niet toegankelijk voor het publiek.

Het was deze molen die Herman Teirlinck als inspiratie diende toen hij zijn roman 'Maria Speermalie' schreef.

Van 1749 tot 1797 waren in Elst drie toneelgroepen werkzaam.

Ongetwijfeld een belangrijk element voor het ontstaan van Elst is wel zijn ligging op een hoogte. Het kerkportaal ligt immers op 96 m boven de zeespiegel en de hoogste wijk: namelijk de Ooievaar ligt nog zo ‘n 10 m hoger. Vroeger vond je daar een windmolen: de Ooievaarsmolen. Momenteel is er op 'den Ooievaar' een uitkijktoren gekomen. Die kun je met 140 trappen beklimmen en zo ongeveer 20 m hoger komen. In de vallei van de Dorrebeek ten zuidoosten van het dorp meten we slechts 47 m boven de zeespiegel.

Sedert 1971 is Elst een deelgemeente van Brakel.

Tot in 1984 waren er in Elst nog 2 scholen, de huidige basisschool (plaatselijke afdeling van Het Groene Lilare) en de vroegere gemeenteschool in de Geutelingenstraat. Wegens een tekort aan leerlingen en een laks optreden van de uitvoerende macht, het toenmalig gemeentebestuur van Brakel, werd de gemeenteschool gesloten in 1984 na een rumoerig laatste schooljaar: het gemeenteschooltje kwam toen in de nationale pers doordat verscheidene ouders het gedurende een doordeweekse schooldag bezet hielden en de leerkrachten verhinderden om les te geven.

Op het dorpsplein vinden we  onze parochiekerk. De kerk van het dorp is de Sint-Apolloniakerk, die op een hoogte van 96 meter staat. De kerk is in wezen een erg oude kerk uit de Middeleeuwen.  Zo bleef ze gespaard van de beeldenstorm van 1566 en waren er tussen 1600 en 1621 herstellingswerken aan de toen al oud wordende kerk.

De dakbedekking, het schip en toren werden hersteld. De kerk werd echter in 1778 opnieuw ingewijd nadat er flinke nieuwbouw was gepleegd. Van het gebouw zelf is de toren nog het oudst. Het was ook toen dat de kerk de huidige naam kreeg; daarvóór was de kerk gewijd aan Onze-Lieve-Vrouw.